اگر بنا باشد از میان اصول مشترک میان جامعه مسلمان اعم از سنی و شیعه چند مورد نام برده شود قطعا جزو مهمترین آنها؛ شخصیت ختم رسل، پیامبر اعظم است که تمامی مسلمانان به حکم آیه صریح قرآن ایشان را اسوه حسنه برای امت اسلامی می انگارند.
پیش از این نکاتی در باب نحوه تعامل با جامعه غربی در قبال پروژه اسلام هراسی ذکر شد لکن در این یادداشت در صدد آنیم تا تحلیل درون امتی از حادثه اسائه به ساحت نبی اکرم (ص) ارائه شود.
اگر بنا باشد از میان اصول مشترک میان جامعه مسلمان اعم از سنی و شیعه چند مورد نام برده شود قطعا جزو مهمترین آنها؛ شخصیت ختم رسل، پیامبر اعظم است که تمامی مسلمانان به حکم آیه صریح قرآن ایشان را اسوه حسنه برای امت اسلامی می انگارند.
شرایط یکسال و اندی که بر جهان اسلام گذشت و بخصوص مساله سوریه، عملا منجر به انشقاقی بارز در میان جامعه مسلمین شد. وضعیت به گونه ای بود که در کشورهایی مانند لبنان و اردن به عنوان همسایگان دیوار به دیوار سوریه، حتی در میان اعضای یک خانواده و دوستان به سبب تفاوت نگاه نسبت به مساله سوریه تفرقه ایجاد شد.
این تمایز نگاه در میان شیعیان و سنیان به دلیل حمایت جمهوری اسلامی ایران، حزب الله و عراق از حکومت سوریه از سویی و فتاوا علمای اهل سنت و مواضع حکام کشورهای مسلمان اهل سنت از سوی دیگر، عملا باعث شد تا مساله سوریه، فتنه ای مذهبی را به دنبال داشته باشد.
در چنین شرایطی که درگیری های میان شیعیان و اهل تسنن به اوج خود رسیده بود، ناگهان خبر انتشار فیلمی موهن نسبت به شخصیت رسول اکرم (ص) موجی از واکنش های همگون را میان امت اسلام ایجاد می کند. جوانان خشمگین به سفارت خانه های ایالات متحده در کشورهای مختلف هجوم می برند. اگر خون جوانان اهل سنت مصری پای سفارت خانه ایالات متحده در قاهره می ریزد، خون جوانان شیعه پاکستانی نیز در پای سفارت خانه ایالات متحده در کراچی زمین را رنگین می سازد. موجی از یکپارچگی و همبستگی در کل فضای جامعه مسلمین از مواضع علما و سیاسیون تا پست های فیس بوک فعالین مجازی مسلمانان شیعه و سنی ایجاد می شود. گویی که مسلمین تمامی اختلاف نظرات موجود را از یاد برده اند و تو گویی که رسول الله خود رأساً به داد این امت متفرق رسیده است.
چنین فضایی را شاید بتوان بزرگترین دستاورد و البته بزرگترین فرصت پیش رو برای پاتکی سنگین نسبت به سیاست های ایالات متحده و بویژه انگلیس تلقی کرد که همواره به طرق مختلف به دنبال تفرقه افکنی میان مسلمین بوده اند. انتشار بیانیه های مشترک در سطوح مختلف جهان اهل سنت و شیعه، طراحی اقدامات مشترک در پاسخ با اسائه ادب صورت گرفته و تاکید بر توحید نگاه جهان اسلام نسبت به رسول اکرم (ص) از جمله اقداماتی است که می تواند با چنین راهبردی صورت پذیرد.
با تمام این اوصاف، از همان روزهای نخست انتشار اخبار مربوط به فیلم مذکور، عده ای با اغماض نسبت به چنین فضای وحدوی ایجاد شده که می تواند ثمرات گرانبهایی را برای سعادت امت اسلامی به دنبال داشته باشد، به دنبال مطرح کردن مسائل اختلافی شیعه و سنی در بطن حادثه مذکور کردند. معتقدین به این نگاه به بهانه ریشه یابی اهانت های صورت گرفته به ساحت رسول اکرم (ص) اظهار داشتند که منشاء این اهانت ها در برخی احادیث ذکر شده در منابع اهل سنت است که شخصیتی مشوه از رسول اکرم را به نمایش گذاشته است. این افراد با چنین تحلیلی در بحبوحه تعارض میان مسلمانان و ایالات متحده؛ در شبکه های تلویزیونی ماهواره ای و سایت های خود، چندین برابر واکنش به تولید کنندگان فیلم مذکور، اقدام به موضع گیری نسبت به احداث مذکور در کتب صحاح اهل سنت کردند.
در پاسخ به این نوع نگاه باید بیان کرد که چنین تصوری که اگر مسلمانان چنین احادیثی را نفی کنند و از کتب خود خارج نمایند دیگر دنیای غرب هیچ گونه توهین و اسائه ادبی به مقدسات مسلمین نخواهد انجام داد، تصوری ساده انگارانه است. اساسا بسیاری از توهین های صورت گرفته هیچ مبنای روایی در هیچ کدام از کتب اهل تسنن ندارد؛ مواردی که به دلیل رعایت مسائل اخلاقی از ذکر آن خودداری می شود.
بنظر می رسد مشکل اصلی در کوته نگری و در نظر نگرفتن شرایط زمانی و مکانی حاکم بر جامعه مسلمین است که باعث می شود در شرایطی که همه مسلمین به سبب هجمه فرهنگی دشمن یک بار دیگر در صفوف واحدی قرار گرفته اند، عده ای با مطرح کردن چنین مسائلی درگیری های مذهبی را پررنگ کنند. امری که می تواند فرصت ایجاد شده را تبدیل به تهدیدی جدی برای جامعه مسلمین کند.